Haihoutes

Vanaf medio 2013 runt Alex het sfeervolle traditionele café Haihoutes (Gègoutes), de oude naam voor het verlaten dorpje Agios Dimitrios.

Men serveert er diverse drankjes en heeft een kleine kaart voor enkele snacks (bv. omelet). Als je een vleesgerecht wil hebben, dan moet je dat 1 dag van te voren bestellen. Het wordt dan klaargemaakt in een traditionele stenen oven naast het café.

Wat Haihoutes echt bijzonder maakt is de sfeer. Het dorpje bestaat uit vrijwel alleen ruïnes. De oude muren van het café en bijgebouwen zijn zoveel behouden gebleven en de rest is in strakke lijnen gerestaureerd.

Vanaf het terras heeft men een mooi uitzicht en rondom staan de resten van diverse gebouwen.
Naast het café is een museum waarin traditionele voorwerpen worden getoond. Helaas was dit in september 2013 nog niet gereed.

De geschiedenis van Haihoutes
Op weg naar Zia vanuit Asklepion, komen we voorbij Agios Dimitrios of Haihoutes, de eerste en de kleinste gemeenschap van het dorp Asfendiou, misschien wel van Kos eiland zelf. Hoog op de helling van de berg Dikeos; het ligt ongeveer 200m van de hoofdweg en 2 km vóór Zia. De naam Haihoutes kan gerelateerd zijn aan de familie Haihoudes, die waarschijnlijk als eersten het gebied hebben bewoond, of het kan komen van “Haihout”, wat Armeniërs betekent, omdat zij zich er vestigden tijdens de Turkse bezetting.

De gemeenschap ontstond na 1821 op het gebied van oud Pixa. Er waren 35 huizen rond een bron. Het is zeker dat de inwoners landlozen waren in de jaren van de bezetting en zij cultiveerden de eigenschappen van de stadsmensen. De omgeving was rijk aan wijn- en olijfgaarden, de oudste olijfpers van de regio is in die buurt gevonden.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn veel inwoners van Kos stad gevlucht naar Haihoutes. De eerste school op het eiland werd in de kerk van Ag. Dimitrios gesticht en in 1959 waren er 40 leerlingen.
Maar tijdens de jaren ’50 verhuisden de bewoners naar de vlakten hieronder, of naar de stad Kos. In de jaren ’60 woonde er nog maar de helft van de 180 sterke vooroorlogse gemeenschap en in 1980 was het bijna geheel verlaten.
In 2007 vertrok de laatste bewoner.

In de afgelopen jaren zijn grote inspanningen gedaan om de gemeenschap te redden. De traditionele koffiehuis “Haihoutes” is gerestaureerd en wordt gekenmerkt door een klein museum met traditionele voorwerpen. Men wil zich met dit project richten op onderzoek, documentatie en het instand houden van tradities en op deze manier de rijkdom en de schoonheid verbrengen van de culturele geschiedenis die met terugziet in openbare baden in het gebied, olijfpersen, steengroeven, watermolens, kerken enzovoort.